महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुका २०२४ : दलित समाजाने पाठिंबा काढला, महायुतीचा नव्या रणनितीवर भर!

महायुतीची नवी रणनिती: आंबेडकरी चळवळीबाहेरचे गट दलित समाजातल्या लहान गटांवर विशेष लक्ष

महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुका २०२४ : दलित समाजाने पाठिंबा काढला, महायुतीचा नव्या रणनितीवर भर!

महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकांमध्ये भारतीय जनता पार्टीच्या नेतृत्वाखालील महायुतीने (एनडीए) अनुसूचित जातींमध्ये अधिक मतं मिळवण्यासाठी एक विशेष रणनिती आखली आहे. महाराष्ट्रातील दलित मतदारांमध्ये खास लक्ष देऊन भाजपने अनुसूचित जातींच्या छोट्या गटांवर आपली रणनीती केंद्रित करण्याचं ठरवलं आहे. मागील काही निवडणुकांमध्ये मविआकडे (महाविकास आघाडी) झुकलेल्या दलित मतांचा ठसा लोकसभा निवडणुकीत स्पष्टपणे दिसून आला. राज्यात ५१ विधानसभा मतदारसंघात मविआला दलित समाजाकडून मोठ्या प्रमाणात मतदान झालं, तर महायुतीला कमी जागांवर समाधान मानावं लागलं.

राज्यातील १५ टक्क्यांपेक्षा अधिक दलित मतदार असलेल्या मतदारसंघांमध्ये महाविकास आघाडीला मिळालेल्या यशामुळे, भाजपा आणि शिवसेना (शिंदे गट) यांनी यंदाच्या विधानसभा निवडणुकीसाठी विविध उपक्रम सुरू केले आहेत. यामध्ये दलित समाजातल्या छोट्या आणि पारंपरिक जातिंवर केंद्रित केलं जात आहे. विशेषत: मातंग समाजासारख्या गटांकडे महायुतीचा मोर्चा वळला आहे.

महायुतीची नवी रणनिती: आंबेडकरी चळवळीबाहेरचे गट

२०१९ च्या विधानसभा निवडणुकीत भाजपा-शिवसेनेला अनुसूचित जातींच्या काही भागांमधून पाठिंबा मिळाला होता. मात्र, या निवडणुकीत मविआने संविधान रक्षण, आरक्षण धोका यांसारखे मुद्दे मांडल्यामुळे दलित समाज महाविकास आघाडीकडे झुकला. तसेच, आंबेडकरी चळवळीचा प्रभाव असलेला नवबौद्ध (महार) समाज मोठ्या प्रमाणावर मविआला पाठिंबा देत आहे.

दरम्यान, महायुतीने यंदा आंबेडकरी चळवळीच्या प्रभावात नसलेल्या, इतर हिंदू परंपरांना जपणाऱ्या दलित गटांशी संवाद वाढवण्याचा प्रयत्न सुरू केला आहे. भाजपाचे वरिष्ठ नेते यांनी या गटांसाठी खास योजना आणि उपक्रम सुरू करण्याचे संकेत दिले आहेत. यासोबतच, अनुसूचित जातींचं उपवर्गीकरण करून दलित समाजात अधिक सखोल संपर्क साधण्यावर भर देण्यात येत आहे.

दलित समाजातल्या लहान गटांवर विशेष लक्ष

राज्यातील विविध मतदारसंघांतील अनुसूचित जातींच्या गटांमध्ये समाजकार्य आणि राजकीय संपर्क वाढवण्यासाठी महायुतीने अभियानं राबवली आहेत. दलित समाजातील पारंपरिक हिंदू असलेले गट, आंबेडकरी चळवळीपासून दूर असल्यामुळे भाजप-शिवसेनेला त्यांच्यापर्यंत पोहोचणं सोपं ठरू शकतं. महायुतीने या गटांपर्यंत आपली पोहोच वाढवून आगामी विधानसभा निवडणुकीत या गटांचं समर्थन मिळवण्याचा संकल्प सोडला आहे.

या रणनीतीमुळे महायुती दलित मतदारांमध्ये प्रवेश मिळवून महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकांमध्ये यश संपादन करू शकेल का, हे पाहणं महत्त्वाचं ठरेल.